|
|
|
|
|
De Remigiuskerk
De Remigiuskerk
Onze kerk is een karakteristiek gebouw in het dorp Steenderen. Een kerk met een verhaal...
 
De naam van de kerk
De protestantse kerk in Steenderen is gewijd aan St. Remigius. Remigius werd rond 436 na Chr. in Cerny bij Laon geboren. Hij stierf op 13 januari 533, 97 jaar oud. Al op 22- jarige leeftijd werd hij bisschop van Reims. Hij besteedde veel van zijn tijd aan het bekeren van de Franken. Vooral door zijn samenwerking met koning Clovis wist hij veel van de Franken tot het christendom te bekeren. Hij stichtte de bisdommen van Atrecht, Terwaan, Laon en Doornik-Kamerijk. Uiteindelijk wist hij ook Clovis voor het christendom te winnen. Op Kerstdag 496 werd deze door hem in Reims gedoopt.
Karel de Grote
Het feit dat de parochiekerk in Steenderen (in de tijd van voor de Reformatie) gewijd werd aan deze Frankische heilige wijst op de inbreng van de onderdanen van Karel de Grote bij de introductie van het christendom in deze streek. Steenderen behoorde tot het aartsdiaconaat Deventer in het bisdom Utrecht. De pastoors werden voorgedragen en in wezen benoemd door de proost van het klooster Bethlehem bij Doetinchem. Dit patronaatsrecht was in 1217 door de bisschop van Utrecht in handen gegeven van dit klooster.
In 1580 werd de eerste protestantse predikant aangesteld: Sebastiaan Planck, de vroegere kapelaan van Bronkhorst.
Geschiedenis van het kerkgebouw
Al in 1217 wordt er melding gemaakt van het kerkgebouw. Bij de restauratie van de kerk in de jaren 1966-1969 bleek dat de tegenwoordige kerk een voorganger gehad heeft van veel kleinere afmetingen. De kolommen van het middenschip van de huidige kerk bleken te rusten op de fundamenten van twee tufstenen muren met een dikte van 70 cm. Deze muren waren weer gefundeerd op een zwaar, zeer diep reikend fundament van oersteen. Er stond dus eerst een tufstenen zaalkerkje - waarschijnlijk in Romaanse stijl - dat een stuk kleiner was. En wellicht nog daarvoor een houten kerkje, maar daarover valt niets met zekerheid te zeggen.
In de jaren 1439-1440 werd er een nieuw (priester)koor gebouwd. Dit koor werd opgetrokken in de bouwstijl van die tijd: de gotiek, de omhoog strevende spitsbogen-bouwstijl. De 15e eeuw was een economisch redelijk gunstige tijd en bovendien was het een vrij rustige tijd. Veel kerken werden vergroot of verbouwd in die tijd. Toen het nieuwe koor klaar was, viel het oude kerkje daarbij helemaal in het niet. Er moest nu ook een nieuwe kerk komen. Kort na de bouw van het koor kwamen er giften binnen met het oog op de bouw van de kerk. Deze werd rond 1445 opgetrokken. De kerk kreeg de vorm van een pseudo-basiliek (een basiliek is een rechthoekig gebouw in de lengte door zuilen verdeeld in 3 of 5 beuken). Het middenschip had een zadeldak terwijl de zijbeuken lessenaar-daken hadden. Tussen de dakrand van het middenschip en het lessenaar-dak van de zijbeuken was een smalle muurpartij die bij de herbouw na de ramp in 1782 is verdwenen, waarna het één doorlopende dakpartij is geworden.
Bij de vernieuwde, grote kerk hoorde ook een toren. Deze werd rond 1456 gebouwd. Bij de Staatsregeling van 1798 werd o.a. bepaald dat de kerktorens eigendom werden van de burgerlijke gemeentes. De toren werd in 1953 echter weer teruggegeven aan de kerkvoogdij.
Rampen
In 1782 sloeg de bliksem in de toren van de kerk. Aangewakkerd door een sterke wind sloegen de vlammen van de toren over naar de kerk die weldra in lichter laaie stond. Uiteindelijk brandden behalve de kerk, ook nog de school en drie woonhuizen af. De Steenderense geschiedschrijver Harmen Addink, die toen nog pas 18 jaar oud was, heeft de brand beschreven in een lang en aangrijpend gedicht. Men zat niet bij de pakken neer. Weldra werden de financiële middelen bij elkaar gebracht om de kerk te herbouwen.
Op 1 februari 1784 hield men de eerste plechtige kerkdienst in de gerenoveerde kerk. Volgens Harmen Addink bedroegen de totale kosten van de wederopbouw van kerk en school 12.830 gulden. De toren was ongeveer 4 meter lager geworden (minder spits). Het middenschip en de zijbeuken hadden een doorlopend dak gekregen.
Kort na het herstel volgde een nieuwe ramp voor Steenderen en omstreken: Bij Drempt brak de IJsseldijk en er volgde een grote overstroming. Drie weken lang stonden paarden en koeien in de kerk op stal en een paar jaar later in 1799 was dat opnieuw het geval. (Waarom ook niet; Franciscus preekte ook voor de vogels).
Restauratie
In de 50er en 60er jaren van de 20e eeuw kwamen er steeds meer gebreken aan het licht. Restauratie vond plaats van 1966-1969 onder toezicht van Monumentenzorg. Uitwendig veranderde er weinig. Inwendig des te meer:
Het orgel werd achterin de kerk geplaatst (stond in het koor).
Het plafond kreeg een heel andere vorm: het werd een vlak plafond (in plaats van een stenen gewelf), met aan de zijkanten een ronding naar beneden.
De opstelling van banken en kansel werd heel anders. De kansel stond eerst tegen de zijmuur ongeveer in het midden van de kerk. Nu staat de kansel voorin en de banken met het gezicht naar één kant, in rijen aan weerszijden van het middenpad.
- Er zijn fraaie kroonluchters opgehangen.
- De gietijzeren ramen zijn vervangen door houten ramen.
- De vloer is vernieuwd en van vloerverwarming voorzien.
- Het oude orgel werd vervangen door het orgel van de in onbruik geraakte Buiten Amstel Kerk in Amsterdam. Het is een prachtig instrument, gebouwd door Johannes Josephus Mitterreither (1733-1800). Meer informatie over het orgel vindt op deze website onder 'orgel'.
De kerk is gebouwd in oost - west richting; zoals alle oude kerken. Met het koor naar het oosten gericht, beeld van de verrezen Christus, het Licht der wereld. De Zon die over ons is opgegaan. In het koor stond in de tijd van voor de Reformatie het altaar waar de eucharistie werd gevierd (de kern van de eredienst) en vaak werden in het altaar of in een reliekhouder relikwieën bewaard van de heilige aan wie de kerk gewijd was. Of dit ook met de kerk in Steenderen het geval was, weten we niet.
| | terug
|
| |
|
|
|
|
24-11-2024
om
10:00
